ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μία θεραπευτική παρέμβαση που εφαρμόζεται μετά από ειδική εκπαίδευση, από ειδικούς στον ευρύτερο χώρο της ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με έναν από τους ορισμούς της ψυχοθεραπείας, αυτή περιγράφεται ως η ψυχολογική παρέμβαση που αποβλέπει στην αντιμετώπιση συναισθηματικών προβλημάτων, κατά την οποία ένα κατάλληλα εκπαιδευμένο άτομο συνειδητά εγκαθιστά μία επαγγελματική σχέση με έναν θεραπευόμενο με σκοπό:

την άρση, την τροποποίηση ή την επιβράδυνση της επιδείνωσης ήδη υπαρχόντων συμπτωμάτων,
τη διαμεσολάβηση για την τροποποίηση δυσλειτουργικών μοτίβων συμπεριφοράς,
την προώθηση και την ευόδωση της ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου με θετικό τρόπο.

Από τα μέσα του 20ου αιώνα η επιστημονική έρευνα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων έγινε συστηματικότερη και τα πορίσματά της εμφανίζονται ως ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η αποτελεσματικότητα των μεθόδων που χρησιμοποιούνται είναι τεκμηριωμένη και έχουν διερευνηθεί τόσο οι κοινοί θεραπευτικοί παράγοντες που οδηγούν σε κλινική βελτίωση, ανεξάρτητα από το ψυχοθεραπευτικό μοντέλο που ακολουθείται, όσο και ο βαθμός συμβολής του καθενός παράγοντα στη θεραπευτική αλλαγή.

Στη Wikipedia, η ψυχοθεραπεία περιγράφεται ως μία γενική έννοια, που αναφέρεται στη θεραπευτική αλληλεπίδραση η οποία έχει συναφθεί μεταξύ ενός εξειδικευμένου επαγγελματία της ψυχικής υγείας και ενός πελάτη, ασθενή, ζεύγους ή ομάδας, ανάλογα με το αντικείμενο της θεραπείας. Τα προβλήματα τα οποία διερευνώνται είναι ψυχολογικής φύσεως, χωρίς να υπάρχει περιορισμός αναφορικά με τη βαρύτητα ή το περιεχόμενό τους, κάτι το οποίο εξαρτάται από την εξειδίκευση του θεραπευτή.

Ο σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι να βελτιώσει το αίσθημα ευεξίας του ατόμου. Οι ψυχοθεραπευτές χρησιμοποιούν ένα εύρος τεχνικών, οι οποίες βασίζονται σε μία δυναμική βιωματική εμπειρία, με τις οποίες ευοδώνεται ο διάλογος, η επικοινωνία και η αλλαγή σε επίπεδο συμπεριφοράς, με στόχο να βελτιωθεί η ψυχική υγεία του πελάτη ή του ασθενούς, ή να βελτιωθούν οι σχέσεις μεταξύ των μελών μίας ομάδας, για παράδειγμα μίας οικογένειας.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να ασκηθεί μετά από εξειδικευμένη εκπαίδευση από ειδικούς του ευρύτερου χώρου της ψυχικής υγείας, οι οποίοι μπορεί να είναι ψυχίατροι, κλινικοί ψυχολόγοι, ψυχολόγοι με ειδίκευση στη συμβουλευτική ψυχολογία, σύμβουλοι ψυχικής υγείας, σύμβουλοι γάμου/ ειδικοί στην οικογενειακή θεραπεία, θεραπευτές μέσω του παιχνιδιού/ της μουσικής/ της τέχνης/ του θεάτρου/ του χορού, θεραπευτές με ειδίκευση στην επαγγελματική συμβουλευτική, ψυχιατρικούς νοσηλευτές, ψυχαναλυτές και άλλου τύπου εξειδικευμένοι ψυχοθεραπευτές. Το νομικό πλαίσιο στο οποίο ασκείται η ψυχοθεραπεία εξαρτάται από τη νομοθεσία της κάθε χώρας. Τα απαιτούμενα ποικίλουν ανάλογα με την περίσταση και το πλαίσιο. Συνήθως απαιτείται μεταπτυχιακή εκπαίδευση στο αντικείμενο της συγκεκριμένης ψυχοθεραπείας, που περιλαμβάνει θεωρητική εκπαίδευση και παρακολούθηση περιστατικών με εποπτεία. Στην Ελλάδα υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο για την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του ψυχολόγου βάσει του οποίου ασκείται η ψυχοθεραπευτική ιδιότητα και ο επαγγελματίας παρακολουθεί περιστατικά. Στην Ευρώπη επικρατεί η τάση να θεωρείται η ψυχοθεραπεία όλο και περισσότερο ως ανεξάρτητο επάγγελμα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε κατά το παρελθόν, δηλαδή να ασκείται αποκλειστικά στο πλαίσιο της άσκησης επαγγέλματος ψυχολόγου ή ψυχιάτρου.

Στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Συμβουλευτικής & Ψυχοθεραπείας - E.I.C.P. (τέως Ψυχολογικό Κέντρο Χανίων) εφαρμόζεται η Ψυχοδυναμική, η Συνθετική & η Σωματικά Επικεντρωμένη Ψυχοθεραπεία σε ενήλικα άτομα και ομάδες, καθώς & οι ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) & CRM (comprehensive resource model) σε άτομα με μετατραυματικό άγχος ή και άλλα σύνθετα ψυχικά τραύματα.

ΨΥΧΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ

Τι είναι το ψυχικό τραύμα:

Σύμφωνα με το Λεξιλόγιο της Ψυχανάλυσης των J. Laplace & J. B. Pontalis (σελ. 503-507) το λήμμα Τραύμα αναφέρεται σε ένα συμβάν της ζωής ενός ατόμου, το όποιο ορίζεται από την ένταση του, από την αδυναμία του ατόμου να το αντιμετωπίσει κατά τρόπο κατάλληλο, και από τον συγκλονισμό και τις παθογόνες επιπτώσεις διάρκειας που επιφέρει στην ψυχική του οργάνωση.

Υπό οικονομικούς όρους, ο τραυματισμός χαρακτηρίζεται από μια εισροή διεγέρσεων που θεωρείται υπερβολική σε σύγκριση με τον βαθμό ανοχής του ατόμου και με την ικανότητά του να τις ελέγξει και να τις επεξεργαστεί ψυχικά.

Ο τραυματισμός του ψυχικού οργάνου μπορεί να είναι εμφανής και συνειδητά καταγεγραμμένος στη μνήμη, δύναται όμως, να βιώνεται και συγκεκαλυμένα μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις, χωρίς επίγνωση του ατόμου που έχει τραυματιστεί.

Η ψυχανάλυση οικειοποιήθηκε τους όρους αυτούς (στον Φρόυντ απαντάται μόνο ο όρος τραύμα) μεταφέροντας σε ψυχικό επίπεδο τις τρεις σηματοδοτήσεις που εμπεριέχουν: βίαιος κλονισμός (choc), ρήξη (λύση συνεχείας) και συνέπειες πάνω στο σύνολο της οργάνωσης.

Συνεπώς, το τραύμα είναι μια πληγή, ένα ρήγμα που διαρρηγνύει και κατακερματίζει τον ανθρώπινο ψυχισμό και συνδέεται με ακραίες ψυχοπιεστικές καταστάσεις στις οποίες το στρες, ο φόβος και το άγχος βιώνονται σε τέτοιον βαθμό όπου δεν μπορούν να νοηματοδοτηθούν και να μεταβολιστούν. Ενώ, οι τραυματικές αναμνήσεις και τα εσωτερικά ρήγματα με τον καιρό αποσυνδέονται από την ενσυνείδητη μνήμη και μπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση μείζονος και διαχρονικής ψυχοπαθολογίας. Ο χρόνος εσωτερικά παγώνει, και το άτομο εγκλωβίζεται στο στάδιο ανάπτυξης στο οποίο το τραυματίστηκε. Το τραύμα μπορεί να είναι απλό ή σύνθετο. Το απλό τραύμα είναι μεμονωμένο και αντιμετωπίζεται σχετικά πιο εύκολα ενώ τα σύνθετα τραύματα σχετίζονται με βαθύτερες, διαχρονικές αρνητικές εμπειρίες από την πρώιμη ηλικία μέχρι και την ενηλικίωση.

Τι μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό:

Τραυματισμό μπορεί να προκαλέσει κάθε εμπειρία που παραβιάζει το παράθυρο ανοχής του ατόμου και το ακινητοποιεί προκαλώντας του σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητά του. Ωστόσο, το τι μπορεί να είναι τραυματικό σε σημαντικό βαθμό σχετίζεται με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της προσωπικότητας του ατόμου, αλλά και με την ποιότητα και την ένταση της ίδιας της εμπειρίας.

Καταστάσεις που μπορούν να βιωθούν τραυματικά είναι: σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, βιασμός ή απόπειρα βιασμού, το κλίμα εκφοβισμού και διαρκούς απειλής, σοβαρά ατυχήματα, σωματικοί τραυματισμοί, ασθένειες, η απώλεια αγαπημένου προσώπου ή εργασίας, φυσικές καταστροφές, έκθεση σε εγκληματικές πράξεις.

Ενώ, συχνά συναντάμε και το λεγόμενο Σύνθετο τραύμα το οποίο εδράζεται σε πιο πυρηνικά γνωρίσματα της προσωπικότητας του ατόμου και έχει λάβει χώρα στην ψυχική ζωή ήδη από τα πρώιμα στάδια ανάπτυξης. Αυτό συνήθως προκαλείται εντός των ανθρώπινων σχέσεων, ιδιαίτερα εντός των οικογενειακών σχέσεων, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει φυσική ή άμεσα παρατήσιμη βία. Η έντονη κριτική, η σταθερή απαξίωση, ο αυστηρός έλεγχος, ο ανασφαλής - υπερβολικός δεσμός ή η απουσία σχέσης εμπιστοσύνης με τον γονέα, προκαλούν πρώιμο και σύνθετο τραύμα που προκαλεί προβλήματα κατά την ενηλικίωση και ανάπτυξη του ατόμου.

Το παιδί και ο έφηβος, μπορούν να τραυματιστούν τόσο ως θύματα αλλά και ως μάρτυρες βίας και κακοποιητικής συμπεριφοράς εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και εντός του σχολικού πλαισίου μέσω του bullying.

Οι επιπτώσεις και τα συμπτώματα του ψυχικού τραύματος:

Η διαταραχή μετά από ψυχοτραυματικό στρες (ΔΜΨΣ) περιλήφθηκε για πρώτη φορά ως διάγνωση στο DSM-III. Αποτελεί μια ακραία αντίδραση σε ένα σοβαρό στρεσογόνο παράγοντα, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένο άγχος, αποφυγή των ερεθισμάτων που συνδέονται με την τραυματική εμπειρία και ένα γενικό «μούδιασμα» των συναισθηματικών αντιδράσεων. Αν και ήταν γνωστό για πολλά χρόνια ότι το έντονο στρες που προκαλείται κατά τη διάρκεια της μάχης μπορεί να έχει έντονες αρνητικές επιδράσεις στους στρατιώτες, η διάγνωση αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά μετά την εμπειρία του Πολέμου του Βιετνάμ.

Όπως και άλλες διαταραχές στο DSM, η ΔΜΨΣ ορίζεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων αλλά, σε αντίθεση με άλλες διαταραχές, ένα από τα κριτήρια για τη διάγνωση είναι η έκθεση σε ένα συγκεκριμένο τύπο συνθήκης: ένα τραυματικό γεγονός. Το άτομο πρέπει να έχει βιώσει ή να έχει υπάρξει μάρτυρας ενός γεγονότος το οποίο περιλάμβανε το θάνατο ή την απειλή θανάτου, το σοβαρό τραυματισμό ή την απειλή για τη σωματική ακεραιότητα του ίδιου ή κάποιου άλλου. Το τραυματικό γεγονός πρέπει να του είχε προκαλέσει έντονο φόβο, φρίκη ή την αίσθηση αβοηθησίας. Όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, οι βετεράνοι του πολέμου συχνά έχουν εκτεθεί σε τέτοιου τύπου σοβαρές τραυματικές εμπειρίες. Για τις γυναίκες, ο βιασμός είναι ο συνηθέστερος τύπος τραύματος που προκαλεί τη ΔΜΨΣ, με τουλάχιστον το ένα τρίτο των γυναικών να πληρούν τα κριτήρια για τη ΔΜΨΣ μετά από βιασμό. Τα συμπτώματα της ΔΜΨΣ μπορούν να χωριστούν σε τρεις βασικές κατηγορίες:

Επαναβίωση του τραυματικού γεγονότος. Το άτομο συχνά ανακαλεί το γεγονός ή έχει εφιάλτες σχετικούς με αυτό. Το άτομο μπορεί να αναστατώνεται έντονα από ερεθίσματα που του θυμίζουν το γεγονός (π.χ. από τον ήχο ελικοπτέρου που θυμίζει σε ένα βετεράνο το πεδίο της μάχης ή το σκοτάδι που θυμίζει σε μία γυναίκα το βιασμό της).
Αποφυγή ερεθισμάτων που συνδέονται με το γεγονός ή ένα γενικό «μούδιασμα» των αντιδράσεων του ατόμου. Μερικοί μπορεί να προσπαθούν να αποφύγουν όλα όσα τους θυμίζουν το γεγονός. Για παράδειγμα, ένας Τούρκος που επέζησε από σεισμό σταμάτησε να κοιμάται σε εσωτερικούς χώρους, από τότε που θάφτηκε ζωντανός μέσα στη νύχτα. Ορισμένοι προσπαθούν να αποφεύγουν να σκέφτονται το τραύμα, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν μόνο αποδιοργανωμένες και κατακερματισμένες αναμνήσεις του γεγονότος. Το μούδιασμα αναφέρεται στη μείωση του ενδιαφέροντος για τους άλλους, στην αίσθηση αποξένωσης από τους άλλους και στην ανικανότητα του ατόμου να βιώσει θετικά συναισθήματα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να φαίνονται αντιφατικά σε σχέση με τα συμπτώματα της επαναβίωσης. Γενικά, το άτομο ταλαντεύεται ανάμεσα στην επαναβίωση και στο μούδιασμα.
Συμπτώματα αυξημένης διέγερσης. Στα συμπτώματα αυτά συμπεριλαμβάνονται δυσκολίες στην έλευση και στη διατήρηση του ύπνου, δυσκολία στη συγκέντρωση, υπερεπαγρύπνηση και μία υπερβολική αντίδραση ξαφνιάσματος. Εργαστηριακές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει αυτά τα κλινικά συμπτώματα, τεκμηριώνοντας την αυξημένη φυσιολογική αντίδραση των ατόμων με ΔΜΨΣ σε εικόνες μάχης.

Τα άτομα με ΔΜΨΣ συχνά έχουν σκέψεις αυτοκτονίας όπως και επεισόδια εκρηκτικού θυμού και σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες, όπως είναι ο πόνος στη μέση, οι πονοκέφαλοι και οι γαστρεντερικές διαταραχές.

Βιβλιογραφία:

Heller, H., &, LaPierre, A. (2012). Θεραπεύοντας το αναπτυξιακό τραύμα. Αθήνα: Ασημάκης Π.
Laplace, J., &, J. B. Pontails, J. (1995). Το λεξιλόγιο της Ψυχανάλυσης. Αθήνα: Κέδρος.
Σικελιανού, Δ. (2010). Κλινική Ψυχοπαθολογία Ενηλίκων. Αθήνα: Διόνικος.

ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΨΥΧΙΚΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ

Μέθοδοι Θεραπείας Τραύματος

1) EMDR: Παρακάτω παρουσιάζονται βασικά χαρακτηριστικά της Μεθόδου EMDR από το βιβλίο της Δ. Βεντουράτου "Εισαγωγή στην ψυχοτραυματολογία και στην τραυματοθεραπεία".
H μέθοδος EMDR είναι μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, εμπνευσμένη από τη Francine Shapiro. Τα αρχικά EMDR σημαίνουν στην αγγλική γλώσσα Eye Movement Desensitization and Reprocessing, όρος που αποδίδεται στα ελληνικά ως «απευαισθητοποίηση και επανεπεξεργασία μέσω οφθαλμικών κινήσεων». Συνδυάζει στοιχεία από διάφορες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, τηn γνωσιακή - συμπεριφορική, την ψυχοδυναμική, τη διαπροσωπική θεραπευτική προσέγγιση, τη βιωματική καθώς και τη σωματική ψυχοθεραπεία.
Κύριος στόχος της μεθόδου EMDR είναι η αλλαγή μιας τραυματικά βιωμένης εμπειρίας σε λειτουργική στο πλαίσιο ενός ασφαλούς θεραπευτικού περιβάλλοντος.
Η θεραπεία EMDR εφαρμόζει δομημένα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα, ώστε να επαυξάνουν τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα. Η ψυχοθεραπεία EMDR είναι μία θεραπεία διεργασίας πληροφοριών και χρησιμοποιεί μία προσέγγιση οκτώ φάσεων για την αντιμετώπιση πολλών βιωματικών συνισταμενών και ένα πλατύ φάσμα παθολογίας.
Η μέθοδος EMDR είναι μία δομημένη θεραπευτική διαδικασία, η οποία πραγματοποιείται σε 8 βασικές φάσεις. Στοχεύει αρχικά στην επεξεργασία παρελθοντικών στρεσσογόνων ή τραυματικών βιωμάτων, τα οποία πιθανόν να οδήγησαν σε μια πλειάδα από συμπτώματα και προβλήματα.
Στη συνέχεια, θεραπευόμενος και θεραπευτής θέτουν ως στόχο επεξεργασίας καταστάσεις του παρόντος, οι οποίες πυροδοτούν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις, συναισθήματα και σωματικά συμπτώματα, ενώ η θεραπεία ολοκληρώνεται με την εγκαθίδρυση θετικών μοτίβων συμπεριφοράς για το μέλλον, θέτοντας με αυτόν τον θεραπευτικό κύκλο τις βάσεις για την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας.
Η θεραπευτική διαδικασία αποτελείται από συγκεκριμένα πρωτόκολλα, ενώ ένα βασικό της στοιχείο είναι τα διεστιακά (αμφίπλευρα) αισθητηριακά ερεθίσματα (οπτικά, ακουστικά, απτικά), τα οποία αποτελούν καινοτομία της μεθόδου. Κατά τη διάρκεια των φάσεων θεραπευτικής επεξεργασίας ο θεραπευόμενος εστιάζει την προσοχή του σε στρεσσογόνες αναμνήσεις, ενώ ταυτόχρονα καλείται να παρακολουθήσει τα διεστιακά αυτά ερεθίσματα. Τα αισθητηριακά αμφίπλευρα ερεθίσματα ενισχύουν συνειρμικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα ο θεραπευόμενος να βιώνει αλλαγές σε επίπεδο γνωστικό, συναισθηματικό, νευροφυσιολογικό και σωματικών αισθήσεων.
Η θεραπεία EMDR έχει βοηθήσει με επιτυχία περισσότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που αντιμετώπιζαν ψυχολογικές δυσκολίες, οι οποίες είχαν σαν πηγή τους κάποιο είδος τραυματικής εμπειρίας.
Αφορμή μιας τραυματικής εμπειρίας μπορεί να είναι ένα οποιοδήποτε πραγματικό στρεσσογόνο γεγονός, όπως πόλεμος, αιχμαλωσία, φυσική καταστροφή, βίαιη επίθεση, ατύχημα, σωματική ή λεκτική κακοποίηση, απώλεια αγαπημένου προσώπου, σοβαρές ασθένειες. Η Francine Shapiro υποστηρίζει ότι το EMDR μπορεί να ενιχύσει το άτομο να ξεπεράσει ψυχικά οποιοδήποτε στρεσσογόνο γεγονός ή κατάσταση νιώθει ότι υπερβαίνει τις ψυχικές του αντοχές και τις εσωτερικές του δυνάμεις. Μέσα σε ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο, με την βοήθεια του ειδικού, ο θεραπευόμενος μπορεί να ξεπεράσει την ταραχή, τον πόνο, η το ψυχολογικό σοκ που βίωσε, είτε πρόκειται για ένα μοναδικό τραυματικό γεγονός ή για πολλαπλά τραυματικά γεγονότα που διήρκεσαν ακόμη και χρόνια.
Η μέθοδος EMDR διεξάγεται μόνο από εκπαιδευμένους ειδικούς ψυχικής υγείας (ψυχολόγους, ψυχιάτρους) και προϋποθέτει μία βασική ψυχοθεραπευτική εκπαίδευση, ενώ η σωστή εφαρμογή της απαιτεί αρκετή κλινική εμπειρία.

Ενδείξεις και εφαρμογές

Εκτός από περιπτώσεις μετατραυματικών διαταραχών κάθε είδους, η μέθοδος EMDR εφαρμόζεται με επιτυχία σε φοβίες, κρίσεις πανικού και αγχώδεις διαταραχές, σε κατάθλιψη, εξαρτήσεις, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, αλλά και σε περιπτώσεις χρόνιου πόνου ή σοβαρών ασθενειών για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών τους επιπτώσεων. Υπάρχουν επίσης θετικές αναφορές για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου σε διαταραχές προσωπικότητας. Τέλος, μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία σε θέματα βελτίωσης επιδόσεων αθλητών, ηθοποιών και performers.
H μέθοδος EMDR διεξάγεται σε ατομικές ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες και εφαρμόζεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά.

Βιβλιογραφία:
Βεντουράτου, Δ. (2009). Εισαγωγή στην ψυχοτραυματολογία και στην τραυματοθεραπεία. Η μέθοδος EMDR. Αθήνα: Πεδίο.

2) CRM: Εμπνεύστρια της μεθόδου CRM είνα η Lisa Schwarz, στην επίσημη ιστοσελίδα της οποίας, μπορεί να βρει ο ενδιαφερόμενος πολύ σημαντικές πληροφορίες για τη θεραπευτική μέθοδο.
Στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Τραυματοθεραπείας Αθηνών αναφέρονται, επίσης βασικές αρχές της μεθόδου, όπως παρουσιάζονται παρακάτω.
Η ίαση από τις επιπτσεις τραυματικών εμπειριών προϋποθέτει επαρκή ασφάλεια, όχι μόνο συναισθηματική, αλλά βιωμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να επιδρά κατευναστικά στην νευροφυσιολογία του εγκεφάλου. Μόνο τότε το τραύμα μπορεί να επανέρθει στη μνήμη, να βιωθεί πλήρως, έτσι ώστε να μπορεί να τροποποιηθεί και να αφομοιωθεί. Η επανασύνδεση, τόσο με τις εγγενείς πηγές στο σώμα μας, όσο και με τις προγονικές πηγές αποθεμάτων μας, καθώς και με την αίσθηση της χαράς είναι το ίδιο σημαντική σ’ αυτή τη διαδικασία, όπως και η ενσωμάτωση των τραυματικών και οδυνηρών αναμνήσεων μέσα από την εξάλειψη των δυσφορικών συναισθημάτων που προκαλούσαν.
Διαμέσου της ενεργοποίησης του έμφυτου, οργανικού ενεργειακού πλέγματος ίασης μέσα στο σώμα, της ενδυνάμωσης της αδρανούς νευροφυσιολογικής διαδικασίας πρόσδεσης και συνήχησης, η δύναμη και το εύρος της μεθόδου CRM δεν περιορίζονται απλώς στο να ενεργοποιούν την ικανότητα αυτοϊασης, αλλά οδηγούν στην αναγνώριση και την επανασύνδεση με το κέντρο του εαυτού μας ως νου-σώμα- ψυχή και την πνευματική μας ουσία.
Στο θεραπευτικό μοντέλο CRM η θέση των ματιών (το σημείο εστιασμού – Eye position) χρησιμοποιείται με τρόπο που να δημιουργεί «άγκυρες» θετικών καταστάσεων στη νευροφυσιολογία μας, οι οποίες προσομοιάζουν με εκείνες που προκαλούνται από τη συνήχηση (attunement) και την πρόσδεση (attachment). Με αυτόν τον τρόπο, η επεξεργασία του τραυματικού υλικού επιτυγχάνεται χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος «πλημμύρας» από αρνητικά συναισθήματα ούτε η αίσθηση απώλειας ελέγχου. Εξάλλου οι «καταστάσεις του Εγώ» (Ego states) αξιοποιούνται θεραπευτικά, καθώς συνδέονται με τις πηγές και διευκολύνουν με αυτόν τον τρόπο τη ροή της φυσικής διαδικασίας επεξεργασίας. Νέες πληροφορίες μπορεί να αναδυθούν, επιτρέποντας στο θεραπευόμενο να προσεγγίσει την αρνητική εμπειρία του παρελθόντος από μια διαφορετική σκοπιά, από την οποία νέες αλήθειες μπορεί να αποκαλυφθούν με φυσικό τρόπο.
Όλη η θεραπευτική συνεδρία βασίζεται στη σωματική συνήχηση – μια βαθιά αντίληψη και επαφή του θεραπευόμενου με το σώμα του, η οποία είναι εφικτή χάρη στην ταυτόχρονη επικέντρωση του θεραπευτή στον εαυτό του και στο θεραπευόμενο.
Το μοντέλο CRM είναι αποτέλεσμα της εντατικής θεραπευτικής εργασίας που έχει κάνει η Lisa Schwarz δουλεύοντας με θεραπευόμενους που έπασχαν από σύνθετο τραύμα, τραύμα πρόσδεσης και σοβαρές αποσυνδετικές διαταραχές. Οι τεχνικές που εξέλιξε μέσα από τη δουλειά της ενίσχυσαν εντυπωσιακά την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπευτικής εργασίας όχι μόνο με αυτούς τους θεραπευόμενους, αλλά εφαρμόζονται με επιτυχία σε όλα τα θεραπευτικά αιτήματα και τις διαταραχές.
Επαγγελματίες από όλες τις κλινικές προσεγγίσεις θα ανακαλύψουν στο CRM μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε όλες τις περιπτώσεις και εφαρμόζεται από την πρώτη κιόλας συνεδρία.

Πώς διαφέρει το μοντέλο CRM από άλλες θεραπείες αντιμετώπισης του τραύματος;

Όλες οι τεχνικές του μοντέλου CRM μπορούν να ενταχθούν μέσα σε οποιαδήποτε άλλη ψυχοθεραπευτική πρακτική, αλλά και να εφαρμοστούν ως αυτόνομη προσέγγιση ανάλυσης και κατανόησης κάθε περιστατικού.
Η ποικιλομορφία των εσωτερικών πηγών καθώς και η διαδοχική και η ταυτόχρονη χρήση των επτά πηγών-αποθεμάτων, οικοδομούν ένα νευρολογικό δίκτυο πηγών στο εγκεφαλικό στέλεχος, τον μεσεγκέφαλο, το λιμβικό σύστημα και το νεοφλοιό. Με αυτόν τον τρόπο, ο πελάτης παραμένει στο υψηλότερο επίπεδο λειτουργίας και αξιοποίησης των πηγών του κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας, έτσι ώστε να μην επανατραυματίζεται δευτερογενώς από την αντιμετώπιση στρεσσογόνων αναμνήσεων, ενώ η εμποδισμένη ή προβληματική πρόσδεση βιώνεται με πληρότητα και επανεγγράφεται σε επίπεδο νευροφυσιολογίας.
Οι πελάτες εκπαιδεύονται ως προς το σκοπό και την εφαρμογή των τεχνικών CRM (επαν)ενεργοποίησης των πηγών, έτσι ώστε να χρησιμοποιούν αυτά τα αποθέματα ανάμεσα στις συνεδρίες για να βελτιώνουν την αίσθηση ενδυνάμωσης και αυτορρύθμισης καθημερινά.
Οι θεραπευτές διδάσκονται πώς να ξεχωρίζουν την αυθεντική επεξεργασία από την απλή εκδραμάτιση που οδηγεί σε φαύλο κύκλο, η οποία επανατραυματίζει χωρίς να επιφέρει τη «λύση». Η εκπαίδευση των θεραπευτών ως προς την ικανότητά τους να συντονίζονται με τη επεξεργασία του πελάτη τους και επομένως και με τις ανάγκες τους σε κάθε στιγμή, περιλαμβάνει τη μελέτη του μοντέλου καθώς και τη βιωματική χρήση των εργαλείων.

3) Trauma Focused - CBT: Η εστιασμένη στο τραύμα γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (Ε.Τ.-Γ.Σ.Θ) αποτελεί μια από τις θεραπείες εκλογής για παιδιά, εφήβους και ενήλικες που εμφανίζουν διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αποτελεί μια βραχεία δομημένη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση για όποιον εμφανίζει πρωτογενή συμπτώματα τραύματος. Η διάρκεια των παρεμβάσεων διαρκεί από 12 έως 20 συνεδρίες. Κατά την παρουσίαση θα γίνει μια συνοπτική αναφορά στις δημοσιευμένες RCT μελέτες για την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης σε παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Θεμελιώδεις άξονες της παρέμβασης είναι η ψυχοεκπαίδευση, η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης και ο έλεγχος του στρες, η ενίσχυση γονεϊκών δεξιοτήτων, η ενίσχυση και βελτίωση των στρατηγικών αντιμετώπισης καταστάσεων άγχους, η αναγνώριση και ρύθμιση του συναισθήματος, η αφήγηση του τραύματος, η κατανόηση της λειτουργίας των γνωστικών διεργασιών, οι από κοινού συνεδρίες παιδιού-γονιού/φροντιστή ή αποκλειστικά του ενήλικα και η προαγωγή θεμάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια και την ανάπτυξη του παιδιού. Η εφαρμογή της Ε.Τ.-Γ.Σ.Θ. επιφέρει θετικά αποτελέσματα στους εξής τομείς: α) παρεισφρητικές και ενοχλητικές μνήμες, σκέψεις, ή όνειρα που σχετίζονται με το τραύμα β) αποφυγή πραγμάτων, καταστάσεων ή ανθρώπων που θυμίζουν το τραύμα, γ) συναισθηματικό μούδιασμα, δ) αντιδράσεις σε επίπεδο φυσιολογίας όπως υπερδιέγερση, δυσκολίες στην συγκέντρωση ή ευερεθιστότητα. Η θεραπευτική παρέμβαση εστιάζεται α) στην ανάπτυξη θεραπευτικής σχέσης και ενστάλαξη ελπίδας β) στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση των στρατηγικών αντιμετώπισης καταστάσεων άγχους και γ) στην επούλωση των υποκείμενων αιτιών των προβλημάτων που παρουσιάζονται.

4) Σωματικά επικεντρωμένη θεραπεία τραύματος

Διάρκεια συνεδριών: 90΄

CRM, Trauma Focused-CBT: Δια ζώσης/Εξ αποστάσεως

EMDR, Σωματικά Επικεντρωμένη Θεραπεία Τραύματος: Δια ζώσης

Θεραπευτές:
Αναστάσιος Χαραλαμπάκης ^{1,4 (ήτοι EMDR, Σωματικά Εστιασμένη Θεραπεία)},
Θεόδωρος Τσιριγώτης ^{1,2,3,4 (ήτοι EMDR, CRM, Trauma Focused - CBT, Σωματικά Εστιασμένη Θεραπεία)}

ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ Ή ΣΤΕΙΛΤΕ ΜΑΣ ΜΗΝΥΜΑ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΓΙΑ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ